Greynest: quality not quantity

Wilczarze są naszą pasją, są radością dla oczu i balsamem dla duszy.

Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption
Image Caption

Zespół Wobblera

Od czasu do czasu słyszymy o przypadkach zespołu Wobblera u wilczarzy irlandzkich, dlatego warto przyjrzeć się bliżej tej chorobie.

Zespół Wobblera jest schorzeniem manifestującym się w wielu postaciach.

Różne przyczyny prowadzą do tego samego efektu - ucisku  rdzenia w obrębie kręgosłupa szyjnego.

Wśród przyczyn wymienia się przede wszystkim:

1. Zaburzenia dotyczące kręgów szyjnych i powiązań pomiędzy nimi

2. Schorzenia związane z patologią krążka międzykręgowego

3. Schorzenia więzadeł kręgosłupa szyjnego

Zespól Wobblera  nazywany  jest także zespołem  chwiejności, kręgozmykiem  szyjnym, niestabilnością kręgów szyjnych , spondylomielopatią doogonowej części kręgosłupa szyjnego .

Chory pies prezentuje „wobbly gait” – chwiejący się chód.

Choroba została po raz pierwszy opisana u koni w 1939 r.

Jakie psy chorują

Choroba dotyczy psów dużych ras, u których tempo wzrostu jest duże.

Częściej chorują psy niż suki w proporcji 2/1.

Charakterystyczne jest występowanie tej choroby u młodych, rosnących dogów niemieckich oraz u dorosłych dobermanów.

U dogów niemieckich  pierwsze objawy typowo występują między 3 a 18 miesiącem życia.

U dobermanów choroba   pojawia się później - pomiędzy 3 a 9 rokiem życia.

Spotykana także u innych dużych ras, u bernardynów, weimaranów, labradorów, owczarków niemieckich, bokserów, rodezjanów, dalmatyńczyków, samojedów, owczarków staroangielskich, bulmastifów,  basetów, borzoi, rotweilerów, wilczarzy, czy beagli.

Zmiany chorobowe

Kręgosłup szyjny składa się z 7 kręgów, które  otaczają i ochraniają rdzeń kręgowy.

Na skutek zmian chorobowych  kręgów lub połączeń między nimi, dochodzi do  ucisku na rdzeń  w obrębie kręgosłupa szyjnego, co powoduje objawy neurologiczne i  osłabienie kończyn a także  zaburzenia koordynacji ruchu  w postaci  niepewnego, chwiejącego  się chodu.Najbardziej widoczne są zmiany w kończynach tylnych, często także dotyczą kończyn przednich - zależy to od poziomu kręgosłupa szyjnego, na którym wystąpiła zmiana uciskowa.

Przyczyny

Wyróżnia się dwie odmiany zespołu Wobblera - schorzenia  dysku u dorosłych psów, oraz choroby kręgów szyjnych  u młodych psów, związane z anomaliami rozwojowymi.

W przypadku młodych psów, częstą przyczyną schorzenia są anomalie rozwojowe kręgosłupa szyjnego - obecność wąskiego kanału kręgowego, także przerost krążka międzykręgowego do wewnątrz, nieprawidłowy kształt krążka lub nadmierna jego ruchomość. Wszystkie te anomalie powodują  wzmożony ucisk  w obszarze rdzenia co kumuluje się zazwyczaj w okolicy trzech ostatnich kręgów szyjnych.

Schorzenie jest charakterystyczne dla młodych dogów niemieckich ale inne duże, intensywnie rosnące rasy także mogą być dotknięte zespołem Wobblera.

Badania wskazują na przyczyny genetyczne i żywieniowe.

U niektórych młodych psów, dieta wysokobiałkowa, wysokoenergetyczna i z dużą podażą wapnia czy fosforu, znacznie przyspiesza wzrost. Może to powodować patologiczne  zmiany w strukturach  kręgosłupa.

Wśród przyczyn choroby wymienia się :szybkie tempo wzrostu, nieprawidłowe żywienie, czynniki genetyczne oraz urazy kręgosłupa szyjnego.

Dodatkowym czynnikiem predysponującym jest masywna głowa na długiej szyi.

Badania wykazały, że karmienie młodych dogów w ilościach nieograniczonych - karmienie „do woli”, zwiększa ryzyko wystąpienia choroby.

Przewlekła, nadmierna podaż wapnia u młodych psów, może skutkować

hyperkalcytonizmem, co zakłóca prawidłowy rozwój układu ruchu i sprzyja anomaliom rozwojowym kręgów.

Kalcytonina jest hormonem  tarczycy, którego uwalnianiu sprzyja dieta bogata w wapń.

Kalcytonina  hamując działanie osteoklastów w kościach oraz hamując reabsorbcję wapnia i fosforanów przez komórki cewek nerkowych powoduje zwiększone ich wydalanie a tym samym obniża poziom wapnia we krwi.

Kalcytonina przesuwa wapń z krwi do kości - mechanizm działania kalcytoniny w tkance kostnej polega na hamowaniu resorpcji kości, poprzez zmniejszenie liczby i aktywności komórek kościogubnych (osteoklastów) i zwiększenie aktywności komórek kościotwórczych (osteoblastów).

Następuje wzmożone wapnienie kanału kręgowego od wewnątrz- co skutkuje zwężeniem jego światła.

Wzrost i rozwój kanału kręgowego musi być perfekcyjnie zsynchronizowany z rozwojem rdzenia.

NIGDY NIE FORSUJ TEMPA WZROSTU PSA RASY OLBRZYMIEJ!!!!

Pozwól psu rosnąc powoli, we własnym odpowiadającym jego potrzebom  tempie. Rezultatem będzie wielki pies, który w najbardziej dogodnych warunkach i czasie osiągnie swój potencjał wzrostowy.

Jak rozpoznać zespół Wobblera

Pierwsze objawy na ogół dotyczą kończyn tylnych i manifestują się lekkim zaburzeniem koordynacji. Pies porusza się niezdarnie, nasila się to przy ruchu po śliskich powierzchniach oraz podczas wstawania z pozycji leżącej. W bardziej zaawansowanych przypadkach, pies porusza się niczym pijany.

Niedoświadczony właściciel może wziąć te pierwsze objawy choroby za szczeniacką niezdarność .Warto zwracać baczną uwagę na wyjątkowo niezdarne szczeniaki i obserwować je  pod kątem zmian typowych dla Wobblera.

Pierwszymi  dostrzegalnymi objawami , mogą być problemy ze wstawaniem, problemy z koordynacją ruchu, przewracanie się, osowiałość, niechęć do zabawy.

Osłabienie kończyn i zaburzenia koordynacji są szczególnie widoczne  w kończynach tylnych. Objawy nasilają się stopniowo w ciągu dni i tygodni.

Kończyny tylne ustawiane są szerzej niż normalnie a tylna część ciała ma tendencje do kołysania się na boki.

Tylne nogi nie mogą się w pełni rozciągnąć i pozostają w większym lub mniejszym przykurczu, a palce stóp ciągną się po podłożu.

Zaawansowanie zmian może być różne - od niewielkiej sztywności aż do niemożności posługiwania się tylnymi nogami. W łagodnej postaci zmian, zaburzenia bywają widoczne gdy pies skręca a nie ujawniają się przy poruszaniu po prostej. Nagłe zmiany szybkości i kierunku nasilają objawy.

Psy zazwyczaj nie manifestują bolesności przy poruszaniu szyją.

Czasem objawy pojawiają się gwałtownie i w dużym nasileniu, także dotyczą od początku kończyn przednich oraz często towarzyszy im ból szyi - taki obraz choroby spotykany jest u dobermanów, często w wieku 5-7 lat. Rzadko natomiast widywany u młodych dogów.

Diagnostyka.

Pierwszym, prostym testem diagnostycznym jest ruch psa po okręgu, wówczas chore psy krzyżują  w ruchu tylne kończyny.

Chory pies przyjmuje charakterystyczną postawę z przykucniętym tyłem i szeroko odwiedzionymi kończynami tylnymi.  W ruchu obserwuje się ugięcie kończyn, chwiejność chodu, krzyżowanie kończyn i uderzanie o siebie stawami skokowymi. Objawy nasilają się przy  zmianie kierunku chodu-zakręcaniu.

Często właściciele młodego psa zmiany chorobowe biorą za niezdarność  typową dla wzrastającego dużego psa, bądź u starszych psów  mylnie podejrzewają zmiany zwyrodnieniowe.

Charakterystyczna bywa postawa z głową pochyloną do ziemi.

Taka postawa przynosi ulgę cierpiącemu psu bowiem zmniejsza ucisk zmienionych struktur na rdzeń kręgowy. Z kolei wyprostowanie szyi może nasilać dolegliwości .

Typowe objawy:

- ból okolicy szyjnej- nie zawsze obecny

- trudności we wstawaniu

- zdarte paznokcie, zniszczone poduszki łap

- zaburzona koordynacja ruchu

- zaniki mięsni- zwłaszcza w kończynach przednich

- objawy nasilają się gdy szyja jest napięta

W nasilonej postaci choroby może dochodzić do porażenia czterokończynowego wraz z nietrzymaniem kału i moczu.

Co powinno nas niepokoić:

- pies porusza się sztywno

- powłóczy  poduszkami tylnych łap po ziemi

- przy zmianie kierunku ruchu traci koordynację, chwieje się lub przewraca

- głowa jest pochylona w dół

Jeśli pies prezentuje podobne objawy- skonsultujmy jego stan u lekarza weterynarii .

Być może zaleci dalsze badania w celu wykluczenia zespołu Wobblera.

Rozpoznanie

Podejrzenie choroby nasuwa wystąpienie u szczeniaka/psa wielkiej rasy charakterystycznych objawów, jak: powolne ale postępujące, obustronne osłabienie kończyn tylnych oraz ataksja (niezborność ruchowa).

Rozpoznanie w początkowej fazie choroby nie jest proste.

Przydatne  jest badanie radiologiczne oraz mielografia, także  czasem tomografia i rezonans magnetyczny.

W badaniu krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego zazwyczaj nie ma odchyleń od stanu prawidłowego.

Należy wykluczyć niedoczynność tarczycy, która u dobermanów często manifestuje się objawami zaburzeń koordynacji ruchu a zastosowanie leczenia przyczynowego skutkuje w dramatycznej poprawie.

Niektóre młode psy „wyrastają” z Wobblera- tłumaczy się to rozwojowym poszerzaniem kanału i tym samym ustępowaniem zmian uciskowych.

Leczenie i prognozy

W leczeniu zachowawczym stosuje się ograniczenie ruchu oraz leki przeciwzapalne.

Takie leczenie zachowawcze  może dawać doraźne efekty ale leczeniem przyczynowym pozostaje leczenie chirurgiczne.

Leczenie chirurgiczne kierowane jest na dekompresję oraz stabilizację dotkniętego odcinka kręgosłupa.

Choroba ma charakter przewlekły- ma tendencję do nasilania się wraz z upływem czasu. Właściwie leczenie poprawia rokowania.

Prognozy zależne są od nasilenia objawów i stopnia uszkodzeń.

Jeśli u psa występuje paraliż - rokowania są ostrożne.

Jeśli pies porusza się, choć w sposób nieskoordynowany - rokowania są lepsze.

Wiele chorych psów wiedzie długie życie z okresowym leczeniem, u innych choroba szybko postępuje i jedynym wyjściem bywa eutanazja.

Ostry przypadek Wobblera jest stanem wymagającym nagłej, intensywnej pomocy w wyspecjalizowanym ośrodku. Pierwsze dwa, trzy dni decydują o dalszym postępowaniu – jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, pozostaje możliwość leczenia chirurgicznego.

Im dłużej trwa ucisk na rdzeń- tym większe zagrożenie całkowitym paraliżem.

Warto wprowadzić zmiany w diecie –białko w diecie nie powinno przekraczać 22-24% oraz odstawić wszelkie dodatki mineralne.

Pożywienie powinno być podawane z podwyższenia, z wysokości najbardziej dogodnej dla psa, bez obciążenia dla szyi.

Obrożę zamieniamy na szelki.

Ograniczamy ruch - zwracając uwagę na eliminowanie aktywności  związanej z dużą ruchomością szyi- jak łapanie zabawek, aportowanie itp.

Po okresie restrykcji ruchowej wprowadzamy ćwiczenia rehabilitacyjne.

Rehabilitacja w wodzie jest bardzo przydatna.

Istnieje wiele doniesień o pozytywnym wpływie leczenia akupunkturą z użyciem drobnych implantów podskórnych.

....

Inne choroby mogące mieć podobny obraz:

- uraz

- zapalenie

- nowotwór pierwotny lub wtórny

- osteodystrofia, panosteitis, martwica chrzęstno-kostna

Wilczarze irlandzkie

U wilczarzy irlandzkich choroba występuje  najczęściej pomiędzy 3-6 rokiem życia.

Najczęstszą przyczyną bywa zniekształcenie kręgów szyjnych.

Prognozy bywają różne.

Traktujmy szyję wilczarza ŁAGODNIE – unikajmy gwałtownych szarpnięć, silnego pociągania, zarówno w domu jak i na wystawie.

Wilczarz irlandzki to ogromne, dostojne stworzenie - pozwólmy mu takim pozostać.

Hodowla

Przyczyny choroby są wielorakie: genetyka, żywienie, urazy, budowa szyi i głowy. Wszystko to odgrywa rolę w rozwoju zespołu Wobblera.

Trudno rozgraniczyć czynniki uwarunkowanie dziedzicznie od wpływów środowiskowych.

Aczkolwiek mechanizm dziedziczenia choroby nie jest poznany, psy ze zdiagnozowanym zespołem Wobblera nie powinny być używane w hodowli.

Dobrze także unikać używania w hodowli rodziców oraz rodzeństwa chorych psów, jako potencjalnych nosicieli schorzenia.

Ostatnie doniesienia sugerują autosomalne recesywne dziedziczenie u dogów , dobermanów i borzoi.

Co możemy zrobić aby uniknąć występowania tej choroby?

Warto przed nabyciem psa dużych ras rozeznać się czy w danej linii były problemy z chorobą Wobblera .

Warto zwrócić uwagę na niestosowanie wysokoenergetycznej i wysokowapniowej diety u ras intensywnie rosnących.

Warto unikać w programie hodowlanym linii obciążonych Wobblerem a szczególnie unikać kojarzenia osobników z takich linii ze sobą.

Należy zwrócić też uwagę na bezwzględne unikanie nacisku i nadmiernych obciążeń w okolicy szyi u młodego, rosnącego psa.

 

Diagnoza: zespół Wobblera nie musi oznaczać końca świata i dla wielu psów JEST  szansa na ŻYCIE po takim rozpoznaniu.

 

Piśmiennictwo:

http://cal.vet.upenn.edu/projects/saortho/chapter_63/63mast.htm

http://www.durkesanimalhospital.com/GoldBeadImplants/tabid/55/Default.aspx

http://www.chetbacon.com/wobblers.htm